|
::
Επιλέξτε θέμα προς προβολή
:: |
| ΣΙΝΕΜΑ 130 video
ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ Ο κινηματογράφος υπήρξε για τον άνθρωπο όχι μόνο ψυχαγωγικό μέσο, αλλά και μορφωτικό. Κανένα βιβλίο δεν μπορεί να προσελκύσει ένα παιδί -άκουγα τον Καζάν να λέει στον Χατζιδάκι- όσο το συναρπάζει μιά ταινία, γιατί η εικόνα και ο ήχος αποτυπώνοναι στη μνήμη του περισσότερο από το κείμενο. Γι΄αυτό η τηλεόραση είναι ότι καλύτερο αλλά κι΄ότι χειρότερο για ένα παιδί... Μετά δεκαετίες, που διάβασα και έγραψα χιλιάδες σελίδες, εκείνο που έμεινε εντονότερα στη μνήμη μου είναι το σινεμά, που το λάτρεψα απο την εποχή του σκασιαρχείου στη σκοτεινή αίθουσα, που άπλωνε τη σκέψη μου και με ταξίδευε στα πέρατα της οικουμένης... Αλλα κι΄αργότερα, μετά απο καριέρα,γνωριμίες και ταξίδια, πάλι ο κινηματογράφος με ξανάκανε παιδί, που ονειρευότανε παραμύθια, με εικόνες και μουσική... Ο Καζάν έλυσε και την απορία μου, γιατί στα κυνηγητά των καβαλάρηδων, κανένας πιστολάς δεν πυροβολεί ποτέ το άλογο, σαν πιό εύκολο στόχο...Γιατί το άλογο -μου είπε- είναι το ιερό σύμβολο των γουέστερν...
στον Τσάρλυ Τσάπλιν, τον κωμικό, τον σεναριογράφο, τον σκηνοθέτη -την μεγαλοφυία- που πρώτος έκανε τον κόσμο στις σκοτεινές αίθουσες,να γελάσει, να κλάψει, να χαρεί, να θυμώσει, να σκεφτεί...
στον Σέρτζιο Λεόνε (1929-1989) τον μαθητή που ξεπέρασε τους δασκάλους... Ο ευρωπαίος μαθητής, αφού είδε εκατοντάδες καουμπόηκες ταινίες, κάλεσε τους σπεσιαλίστες πιστολάδες με τα πλατύγυρα καπέλα, έβαλε ανάμεσά τους μιά Ιταλίδα του καφε σαντάν κι΄έστησε το σαλούν του (αντικαθιστώντας τον πιανίστα με τον Έννιο Μορρικόνε)ονομάζοντάς το "μια φορά κι΄ένα καιρό στη Δύση"... Αρχίζω τις κινηματογραφικές αναμνήσεις μου με κάποια βίντεο και επεξηγηματικές λεζάντες: τα καουμπόικα - τα γκαγκστερικά - οι κωμωδίες - τα μιούζικαλ - τα ιστορικά - τα κοινωνικά - τα δημοφιλή τα καουμπόικα (western) Απο την εποχή του Κολόμβου και των κοκισταντόρ οι άρπαγες της αμερικανικής ηπείρου φρόντισαν να καταλάβουν τα βοσκοτόπια και τις κοιλάδες των γηγενών ερυθροδέρμων, μέχρι σημείου να εξαφανίσουν έναν υπερήφανο λαό που υπολρίμματά του επιμένουν να διατηρεί ακόμη τις αναμνήσεις του απο την εποχή που είχε για σύμβολα το λύκο και τον αετό... Το Χόλιγουντ άντλησε έμπνευση από τους αγώνες επιβίωσης των αυτοχθόνων κατά των εποίκων, παρουσιάζοντάς τους όμως ως κιτρινιάρηδες κακούς απέναντι στους καλούς λευκούς... Στα αρχικά western δεν υπήρχε μέση λύση, παρά μόνο ότι ο ινδιάνος είναι ο κακός και ο καουμπόης ο καλός... Ο πρώτος καλός ερυθρόδερμος που θυμάμαι ήταν ο τελευταίος των Μοικανών, σε ασπρόμαυρο φιλμ παλιά, σε έγχρωμο αργότερα... Όταν ήμουνα στην Αμερική γνώρισα τον ηθοποιό Ρούντυ Μποντ (έπαιζε στο θίασο της Μελίνας στο Μπρόντγουεη) που θα τον δείτε στο επόμενο βίντεο ως μπροστάρη Τζάκσον στις σκεπαστές άμαξες μορμόνων, που αν και κατά της βίας, αναγκάζονται να αμυνθούν σκοτώνοντας... Να όμως που και οι "καλοί" λευκοί έγιναν και κακοί απο τους σεναριογράφους του Χόλιγουντ, που άντλησαν ιστορίες από την εποχή που οι έποικοι διέσχιζαν την αχανή ήπειρο όχι μόνο για να βρουν βοσκοτόπια και καλλιεργήσιμη γη, αλλά και χρυσάφι... Φλέβα χρυσού στο σινεμά ανακάλυψε ένας μεγάλος σκηνοθέτης, ο Τζον Φορντ, με τις περιπλανήσεις των ηρώων των ταινιών του στις σκεπαστές άμαξες, με φόντο την άγρια Δύση... Το 1952 ο Φρανκ Ζίνεμαν σκηνοθετεί το ποιοτικό high noon με το συνηθισμένο μοτίβο του ευσυνείδητου σερίφη (Γκάρυ Κούπερ) ν΄αντιμετωπίζει τους κακοποιούς της πόλης, ακόμη και τη στιγμή που περιμένει η νύφη (Γκρέης Κέλλυ) για το ταξίδι του μέλιτος... Ο ελληνικός τίτλος το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές.
Το καουμπόικο μπαγκράουντ διάνθισε τη καριέρα και άλλων σπουδαίων ηθοποιών, όπως του Κλαρκ Κέημπλ, που εδώ ως επαγγελματίας δαμαστής αλόγων, πιάνει με λάσο άγρια μάσταγκ για να τα εξημερώσει και να τα πουλήσει. Μαζί του η 35χρονη Μαίριλιν Μονρόε, ο σκληρός Ελάι Ουάλας (που θα διαπρέψει στα καουμπόικα σπαγγέτι) και ο ντελικάτος Μοντγκόμερυ Κλιφτ. Και ξαφνικά εμφανίζονται τα western spagetti του Σέρτζιο Λεόνε,με τους Ιταλούς μαθητές του είδους να ξεπερνάνε τους Αμερικάνους δάσκαλους... Ο καλός, ο κακός κι΄ο άσχημος με τον ατάραχο Κλιντ Ίστγουντ και τις μπαμπεσόφατσες Λι Βαν Κλιφ και Ελάι Ουάλας, σπάνε ταμεία με την υπερβολή, την ειρωνία και τη μουσική υπόκρουση του Μορρικόνε... Παροιμιώδης η φράση του πρωταγωνιστή, που μπαίνοντας στη πόλη παραγγέλνει τρία φέρετρα και φεύγοντας,τα κάνει τέσσερα! Όταν ο Ίστγουντ επιστρέφει στα στούντιο του Χόλιγουντ γίνεται από ασήμαντος που είχε αποπεμφθεί, σε ποιοτικό δημιουργό που διεκδικεί και κερδίζει Όσκαρ και ως ηθοποιός και ως σκηνοθέτης... Το Χόλιγουντ αντεπιτίθεται και ξαναβρίσκει το κύρος του με το ποιοτικό western και οι εφτά ήσαν υπέροχοι, που η υπόθεσή του όμως βασίζεται στο σενάριο του Ακίρο Κουροσάβα εκείνου του υπέροχου γιαπωνέζικου φιλμ οι εφτά σαμουράι. Κι΄όμως, είμαστε οι πρώτοι διδάξαντες -λένε οι Αμερικάνοι- αφού εμείς δημιουργήσαμε το συμπαθητικό παληκάρι και τον αντιπαθητικό, τους καλούς και τους κακούς της ταινίας... Οι εφτά σαμουράι είχαν υπερασπιστεί τους κατοίκους ενός χωριού από μιά ληστοσυμμορία, πολύ πριν κάνουν το ίδιο οι εφτά καουμπόηδες... Οι σκληρές σκηνές βίας της χολυγουντιανής ταινίας θυμίζουν εκείνες της γιαπωνέζικης, ακόμη και απο τις γωνίες λήψης της κάμερας...
Το 1990 ο Κέβιν Κόστνερ δημιουργεί το ποιητικότερο western όλων των εποχών "χορεύοντας με τους λύκους" που μου φέρνει στη μνήμη ότι διάβασα για τον κεφαλλονίτη Θεόδωρο που το 1528 τη  κοπάνησε απο τη καραβέλα του ντε Ναβάερθ για να μείνει με τους ερυθρόδερμους... Μετέπειτα πληροφορία γι΄αυτόν ήταν το 1540, ότι είχε ενσωματωθεί σε μιά φυλή κάπου στη περιοχή της Φλόριντα και η τελευταία, ότι απεδήμησε εις Κύριον ως Ινδιάνος... Ο Theodor Griego λοιπόν έζησε 336 χρόνια πριν από τον ήρωα του Κόστνερ (1864) στη γη που ανακάλυψε ο Κολόμβος... Σήμερα, στη Πενσάκολα της Φλόριντα η Κρητική Ομοσπονδία έχει στήσει μιά προτομή του Θεόδωρου, γιατί μετά σχετικές έρευνες -λέει- ότι αυτός ο πρώτος Έλληνας που πάτησε στην Αμερική δεν ήταν απο τη Κεγαλλονιά αλλά από τη Κρήτη... Ο Τζον Γουέην, ο πανύψηλος σταρ που υποδύθηκε όλων των ειδών τους ρόλους, υπήρξε ο κατ΄εξοχήν εθνικός καουμπόυ της Αμερικής. Και ένας Έλληνας στο μακρύ οδοιπορικό των western, ο Γιώργος Κοσμάτος, με τη ταινία tombstone. Ο Κοσμάτος (απο πατέρα Κεφαλλονίτη, γεννημένος στην Αίγυπτο, μεγαλωμένος στη Κύπρο) σκηνοθέτησε με μεγάλη επιτυχία στο Χόλιγουντ τη ταινία βασισμένη στην πραγματική ιστορία του θρυλικού σερίφη Έρπ και του αλκοολικού γιατρού Χόλιντέη, που υπερασπίζονται τη πόλη τους απο συμμορία δολοφόνων. Η ίδια ιστορία είχε γυριστεί παλαιότερα με τον τίτλο "αίμα στο πράσινο βάλτο", με πρωταγωνιστές τους Μπαρτ Λάγκαστερ και Κερκ Ντάγκλας.. Δεν μπορώ παρά να κλείσω με τον Έννιο Μορρικόνε που το Χόλιγουντ αξιώθηκε να τον τιμήσει με Όσκαρ, μόλις το 2.007!Ηταν μια συγκινητική απονομή, που κράτησε περισσότερο από κάθε άλλη βράβευση, με τον Κλιντ Ίστγουντ να του παραδίδει το αγαλματίδιο και την αφρόκρεμα του παγκόσμιου σινεμά, όρθια, να τον αποθεώνει...    
1. Tombstone 2. Γιώργος Κοσμάτος. 3 Η Ειρήνη Παππά πρωταγωνίστησε σε western με τον Τζαίημς Κάγκνευ. 4. Η Κορίνα Τσοπέη (Μις Υφήλιος 1964) υποδύθηκε την ινδιάνα γυναίκα του Ρίτσαρντ Χάρρις στη ταινία "ο άνθρωπος που τον έλεγαν άλογο". Και να που τα καουμπόικα ασχολούνται με τους γκέι... Το 2005 το brokeback mountain περιγράφει τη ζωή δυο νεαρών καβαλάρηδων που έχουν ομοφυλοφιλική σχέση. Η  ταινία προτείνεται για τρία Όσκαρ. Ένας από τους πιό σκληρούς και δημοφιλείς σταρ κάουμπόυ του αμερικάνικου κινηματογράφου ήταν ο Ράντολφ Σκοτ (1898-1987) που λόγω της ομοφυλοφιλικής του τάσης, η εταιρία του τον προστάτευε με σωματοφύλακες που τον συγκρατούσαν ώστε να μην εκτεθεί δημόσια...
προστέθηκε στις: Κυριακή 12.08.2007
|
|
|
