Αλέξανδρος Ιόλας 2
Περίπτωση Αλέξανδρου Ιόλα
Τελευταία έγινε μιά έκθεση «αρχείο Ιόλα», με διάσπαρτα στοιχεία σε σχέση με τη ζωή και τη δραστηριότητα του κοσμοπολίτη Έλληνα συλλέκτη ο οποίος αφού δημιούργησε γκαλερί σε αρκετές πόλεις της Γης, κατέληξε στη βίλα του στην Άγια Παρασκευή της Αθήνας... Εκεί συγκέντρωσε πίνακες, εικόνες, γλυπτά και άλλα έργα τέχνης, δημιουργόντας ένα μουσείο που μέσω της κρατικής ιδιοκτησίας και επίβλεψης θα το απολάμβανε ο κάθε επισκέπτης... 24 χρόνια μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Ιόλα, ιδού η κατάντια του:
Τo 1988, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Έλληνα συλλέκτη, σημειώνονται κλοπές στο περίφημο σπίτι του μουσείο στην Αγία Παρασκευή. Σύμφωνα με καταγγελίες γίνεται γνωστό ότι συγγενείς του πακετάρουν σε κοντέινερς αρχαία γλυπτά μοναδικής αξίας, προκειμένου να φυγαδευτούν στο εξωτερικό. Γλυπτά, πίνακες και εικόνες μεταφέρονται σε αποθήκες κρατικών μουσείων, το κράτος αναλαμβάνει τη φύλαξη της βίλας αλλά τα πάντα παραβιάζονται και λεηλατούνται και διασώζεται μόνο ένα μαρμάρινο τραπέζι λόγω μεγάλου βάρους...
Το 2010 -23 χρόνια μετά το θάνατό του- η ανιψιά του Ελένη Κουτσούδη ζητά να της επιστραφούν 67 αρχαία γλυπτά που φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και έξη τεράστιας αξίας εικόνες (μερικές από την Μονή Αγιας Αικατερίνης του Ορους Σινά) που κρατούνται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Το 1985, ο Ιόλας παράγγειλε στον Γουόρχολ αυτό που έμελλε να είναι το τελευταίο έργο του. Η ιταλική τράπεζα Credito Valtellinese ήθελε ένα ηχηρό γεγονός για τα εγκαίνια του ανακαινισμένου Παλάτσο Stelline στο Μιλάνο. Απέναντι ακριβώς από το Παλάτσο βρίσκεται το μοναστήρι όπου τον 15ο αιώνα ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ζωγράφισε τον «Μυστικό Δείπνο». Στο μυαλό του Ιόλα γεννήθηκε αμέσως η ιδέα. Παρήγγειλε στον Γουόρχολ τον δικό του «Μυστικό Δείπνο». Η ειρωνεία είναι ότι την ίδια ακριβώς περίοδο στην Ελλάδα του άκρατου λαϊκισμού, ο Ιόλας έβλεπε τη φωτογραφία του στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων να συνοδεύεται από τα επίθετα ακόλαστος, αρχαιοκάπηλος, ναρκομανής... Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 22 Ιανουαρίου 1987, με 5.000 καλεσμένους από κάθε γωνιά της Γης. Η επιτυχία ήταν τεράστια και τα έργα (που είχε προ-αγοράσει ο Ιόλας και σχεδίαζε να τα αφήσει στο «μουσείο» που ονειρευόταν να φτιάξει στην Αγία Παρασκευή) θεωρήθηκαν αργότερα τα σημαντικότερα του Γουόρχολ. Συνολικά έφτιαξε 60 έργα για τον «Μυστικό Δείπνο». Τα 24 εκτέθηκαν στο Μιλάνο. Ηταν φωτογραφικές επιζωγραφισμένες ανατυπώσεις του έργου του Ντα Βίντσι αλλά και πορτρέτα του Χριστού, καθώς και καθαρά ζωγραφικά έργα με στοιχεία κολάζ. Ενα απ' αυτά πουλήθηκε αργότερα από τους κληρονόμους του Ιόλα και βρίσκεται στη συλλογή του Ζαχαρία Πορταλάκη. Ο Ιόλας, αν και ήταν στο Μιλάνο τη νύχτα των εγκαινίων, δεν κατάφερε να φτάσει στην γκαλερί. Η αρρώστια τον είχε ήδη καταβάλει και βρέθηκε από το αεροδρόμιο σ' ένα νοσοκομείο της Ιταλίας.
Όσο για τον Γουόρχολ τάφηκε στο Πίτσμπουργκ σε κλειστό οικογενειακό κύκλο. Ομως στο μνημόσυνο την 1η Απριλίου στη Νέα Υόρκη συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 2.000 άτομα.
Ο Ιόλας πέθανε στις 20 Ιουνίου του 1987 στη Νέα Υόρκη. Το σπίτι του στην Αγία Παρασκευή λεηλατήθηκε και σαπίζει αναξιοποίητο...
περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ 16 Οκτωβρίου 1985 διευθυντής Αλέκος Φιλιππόπουλος
υπο κατασκευή
του
Ο Αλέξανδρος Ιόλας, πασίγνωστος συλλέκτης, όχι μόνο έργων τέχνης αλλά και εφήβων φίλων, έγινε ξαφνικά πρωτοσέλιδο σκάνδαλο στις εφημερίδες... Ενας πρώην φίλος του, τραβεστί της Λεωφόρου Συγγρού, τον έστειλε στον ανακριτή. Μαζί του κι άλλα πρόσωπα της υψηλής λεγομένης, των vip κοινωνίας, που θυμίζει Λονδίνο του Οσκαρ Ουάιλντ και Αλεξάνδρεια του Καβάφη... Μετά το στίγμα του Εϊτζ, το σύνδρομο της ομοφυλοφιλίας δεν οδηγεί μόνο στο θάνατο, αλλά και στα δικαστήρια... Σε αυτό το ρεπορτάζ θα ασχοληθούμε όχι με τις κατηγορίες ενός ασήμαντου που μισεί θανάσιμα τον επιτυχημένο αλλά με τον άνθρωπο που μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη, των Βρετανών και των Πασάδων. Αλλά και που έζησε έντονα όχι μόνο στα σαλόνια, αλλά και στον υπόκοσμο... Γιατί η καπατσοσύνη και το βίτσιο ανθεί και στα δύο...
Ο Ιόλας γεννήθηκε σε λάθος εποχή, αλλά σε σωστή πόλη, την Αλεξάνδρεια του Καβάφη. Το πραγματικό του επώνυμο είναι Κουτσούδης, αλλά όταν απελευθερώθηκε από το αυστηρών αρχών οικογενειακό του περιβάλλον και ακολούθησε το επάγγελμα του χορευτή, άλλαξε όνομα. Μόνο ο ίδιος ξέρει γιατί συναρπάοτηκε από το όνομα Ιόλας, που ανήκε στον έμπιστο οινοχόο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που κατά μια ιστορική εκδοχή λεξικού, ήταν κίναιδος και δηλητηρίασε τον κοσμοκράτορα...
Η Αλεξάνδρεια του Καβάφη τα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, τότε που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ιόλας, είχε Βρετανούς αφέντες και πασάδες συνεργάτες τους. Στους κοιτώνες και στους οντάδες τους, όπου τους σέρβιραν οδαλίσκες και παιδόπουλα, τρυγούσαν τον έρωτα ανάμεσα σε αναθυμιάσεις ναργιλέδων... Η ομοφυλοφιλία, το χασίσι, το πιοτό, ο χορός της κοιλιάς ευδοκιμούσαν όχι μόνο στα χαμαιτυπεία και στα καφέ σαντάν, αλλά και στα μέγαρα και στα παλάτια... Το τέλος τής Βρετανικής Αυτοκρατορίας διαγραφότανε πανομοιότυπα φιλήδονο με εκείνο της Ρωμαϊκής...
Ενας Αλεξανδρινός γείτονας του μεγαλύτερου στα χρόνια Κουτσούδη, θυμάται:
- Ο Λάκης -έτσι τον φωνάζαμε- γεννήθηκε στην πρώτη δεκαετία του εικοστού αιώνα. Οταν εγώ πρωτοπήγαινα στο Δημοτικό, εκείνος τέλειωνε την έκτη τάξη. Ηταν ένα από τα πιο όμορφα φιλήδονα αγόρια που είδα ποτέ. Εμείς οι μικρότεροι τον θαυ μάζαμε, αλλά όταν μεγάλωσα αρκετά κατάλαβα πως οι περισσότεροι τον ζήλεύαμε. Χωρίς να 'ναι ψηλός, με μακριά πόδια, περπατούσε χαριτωμένα και δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητος. Για μένα, που τον θυμάμαζα, έτσι πρέπει να΄μοιαζε ο νεαρός ήρωας του Τόμας Μαν στο «Θάνατο στη Βενετία».
Ο συνομιλητής μου -ξεπεσμένο απομεινάρι της Αλεξάνδρειας των Μπενάκηδων, των Αβέρωφ και Σαρπάκηδων- δεν θέλει να γράψω το ονομά του, γιατί σπατάλησε τον πλούτο του στα γλέντια στο σεξ και στον τζόγο και δεν του αρέσει να τον πούνε υποτιμητή κριτή της ζωής των άλλων. Επιμένω, λόγω φιλίας, να μου μιλήσει για εφηβικά χρόνια του κ. Ιόλα. Χαμογελάει:
- Επειδή έχω κι εγώ καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία, θα στα πω όπως έχουνε περάσει οι αναμνήσεις μου μέσα από το χωνευτήρι της καλλιέργειας στις βιβλιοθήκες, τα μουσεία, αλλά και τα γυμναστήρια και στα σαλόνια... Πρέπει να ξέρετε ότι όταν η Αθήνα ήταν ακόμη χωριό, η Αλεξάνδρεια κόμπαζε ως κοσμοπολίτικο κέντρο του πλούτου, της ομορφιάς, της τέχνης, του αθλητισμού, για το ευρωπαϊκό χτοιχείο της... Οπως όλοι οι νέοι, έτσι κι ο Ιόλας -δυσκολεύομαι να συνταυτίσω αυτό το όνομα με το πραγματικό του- γύμναζε το πνεύμα του και το κορμί του και μπορώ να πω ότι δεν ήταν μόνο καλός αθλητής. Μιλάει άπταιστα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά κι αραβικά. Ηταν ένα μείγμα ρεαλιστή κι ονειροπαρμένου, που ενώ οι συμμαθητές μας μπροστά στην πυραμίδα του Χέοπα θαυμάζανε την κορυφή της, αυτός τρυπούσε με το βλέμμα τους ανήλιαγους βασιλικούς θαλάμους της. Εκεί μέσα φανταζόταν αμύθητους θησαυρούς τέχνης και χλιδής... Ο Ιόλας είχε καλλιτεχνικές τάσεις, αλλά δεν είχε ταλέντο να γράψει, να ζωγραφίσει, να παραστήσει, το θαυμάσιο όμως ανάλαφρο σώμα του βρήκε διέξοδο στο χορό, που εκείνη την εποχή ήταν συνώνυμο της ομοφυλοφιλίας. Έτσι χάσαμε τον Λάκη από την Αλεξάνδρεια που έψαχνε σαν Νιζίνσκι ένα Ντιαγκίλεφ για να τον αναδείξει... - Και δεν τον ξαναείδατε; - Οχι. Μόνο είχα ακούσει, ότι έχοντας μαζί του την πανέμορφη αδελφή του, που παντρεύτηκε τον μαρκήσιο Ντε Κουέβας, έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής των ομώνυμων φημισμένων μπαλέτων.
Ο Κώστας Χαριτάκις, γνωστός αντικέρ, μου λέει: - Ο Αλέκος από μικρός λάτρευε την τέχνη και το χορό και περιοδεύοντας όλο τον κόσμο με τα μπαλέτα Ντε Κουέβας, έζησε σε πολυτελή ξενοδοχεία και αριστοκρατικά σαλόνια. Από νέος αγόραζε έργα τέχνης και μπορώ να πω ότι από τότε που μπήκε στον κύκλο του Μαρκησίου, έγινε συλλέκτης. Σήμερα είναι έναςαπό τους μεγαλύτερους συλλέκτεςτου κόσμου κι όπως μου έχει πει, τα πάντα τα έχει αφήσει με διαθήκη του στο Ελληνικό Κράτος. Ηδη έχει δωρίσει στην Εθνική Πινακοθήκη έργα σύγχρονων ζωγράφων. Ακόμη έχω δει με τα μάτια μου στο Παρίσι το όνομα του ανάμεσα στους δωρητές του μουσείου μοντέρνας τέχνης Πομπιντού.
Ο κ. Παπαστάμος, διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης και ιστορικός της Τέχνης, μου λέει:
- Ναι, ο κ. Ιόλας έχει δωρίσει από παλιά εφτά πίνακες στην Πινακοθήκη μας, ένα χαρακτικό του Μίτράουνερ κι ένα γλυπτό του Τάκη.
- Τι αξίας είναι αυτά τα έργα;
- Στους μοντέρνους ζωγράφους οι τιμές των έργων τους καθορίζονται από τις γκαλερί που εκτίθενται. Υπάρχουν ειδικοί κατάλογοι,διεθνώς, και μπορείτε να δείτε.
- Η Εθνική Πινακοθήκη θα αγόραζε έργα μοντέρνων καλλιτεχνών;
- Η Πινακοθήκη ενδιαφέρεται μόνο για έργα καλλιτεχνών του λαού μας, χωρίς να θέλω να πω ότι τα ξένα έργα δεν έχουν αξία.
Ρίχνω μια ματιά στον πολυτελή κατάλογο της δημοπρασίας που έκανε ο Οίκος Sotheby΄ς στη Νέα Υόρκη, στις 14 Μαΐου 1985, με έργα της συλλογής Τζόελ Μαλίν, όλα ζωγράφων πατροναρισμένων από τον κ. Ιόλα. Οι τιμές πρώτης προσφοράς είναι από 15 ως 800 χιλιάδες δολάρια!
Μίλησα με φιλότεχνους και συλλέκτες και όλοι συμφωνούν ότι μια δεκάδα και παραπάνω ζωγράφοι, χαράκτες και γλύπτες χρωστάνε τη φήμη τους στον κ. Ιόλα. Αυτός τους δημιούργησε ή τους ανέσυρε από την αφάνεια και τους πρόβαλε , κυρίως στην Αμερική. Πριν τους πατρονάρει κανένας δεν τους ήξερε, μετά κάθε συλλέκτης ή νεόπλουτος επιφανειακός φιλότεχνος, ήθελε ν' αποκτήσει έργα Ρενέ Μαγκρίτ, Βίκτορ Μπράουνερ, Μαξ Ερνοτ, Τζον Μιρό, Εντι Γουόχολ, Ιβ Κλαιν και των δικών μας Τσαρούχη, Φασιανού, Τάκη, Ακριθάκη και άλλων.
Προσωπικά θυμάμαι πριν είκοσι χρόνια μιά έκθεση κάποιου προστατευόμενου του κ. Ιόλα,στη γκαλερί του της Νέας Υόρκης. Τεράστιοι πίνακες, μονόχρωμοι, που σε κάποιο σημείο τους είχανε κάποιο αλλόχρωμο σημάδι, όπως τελεία ή γεωμετρικό σχηματάκι. Από μικρός είχα κλίση στη ζωγραφική και παρα λίγο να τη σπουδάσω. Είχα κάνει κάποια φεγγάρια μαθητής του Αργυρίου, του Ρωμανίδη κι΄ελάχιστα του Μπισκίνη, κι΄όσο νά ναι κάτι σκάμπαζα. Μα εκείνο που έβλεπα εκεί όχι μόνο δεν μου έκανε εντύπωση, αλλά δεν μου άρεσε. Ρίχνοντας μιά ματιά στις τιμές έμεινα άναυδος, γιατί ο φτηνότερος πίνακαςς, χρωματιστός και γυαλιστερός σαν χαρταετός, κόστιζε είκοσι χιλιάδες δολάρια! Τους πίνακες αγόραζαν αγελαδάρηδες και πετρελαιάδες του Τέξας, νεόπλουτοι παρασυρμένοι από τις πομπώδεις εμφανίσεις του Έλληνα συλλέκτη στα σαλόνια τους και στις βίλες τους, όπου σταματούσε μπροστά σε ένα τοίχο και ξαφνικά έλεγε: Εδώ χρειάζεται ένας τάδε και πέταγε το όνομα κάποιου ζωγράφου που ο ίδιος είχε δημιουργήσει και διαφημίσει...
Ο Αλέξανδρος Ιόλας άρχισε να σκέφτεται σοβαρά το εμπόριο έργων τέχνης (ή «τέχνης») πριν 35 χρόνια, όταν είχε την μεγαλοφυή ιδέα να παντρέψει σε σαλόνια τη μοντέρνα τέχνη με τις αντίκες.Ο ίδιος μου είπε:
- Οταν έβλεπα ότι ένας Βελάσκουεθ, Μοντιλιάνι, Τισιανός και Πικάσο ακόμη, άξιζε πέντε, έστω ένα εκατομμύριο δολάρια, αυτό σήμαινε ότι ήταν μόνο για συλλέκτες όπως ένα Γκετί, Βιλντεστάιν, Αγά Χαν ή Νιάρχο. Σκεφτόμουνα πως κι οι ολίγον πλούσιοι έπρεπε ν' αποκτήσουν ακριβά έργα για το δικό τους πορτοφόλι. Αλλά οι παλιοί ζωγράφοι ήσαν δυσεύρετοι. Ετσι, με τις γνώσεις και το γούστο μου, ανακάλυψα μοντέρνους ζωγράφους, τους βοήθησα και τους λάνσαρα. Συγχρόνως έκανα την καινοτομία να συνδυάσω την τοποθέτηση των έργων τους όχι μόνο ανάμεσα σε μοντέρνα διακόσμηση και έπιπλα, αλλά και δίπλα σε ντεκόρ αντίκες... Η επιτυχία ήταν καταπληκτική κι εξελίχθηκε σε μόδα. Οι πλούσιοι Αμερικανοί απόκτησαν πίνακες κι οι ζωγράφοι μου δολάρια. ΄Οσους καλλιτέχνες ανακάλυψα, έγιναν διάσημοι και πλούσιοι...
- Φυσικά κι΄εσείς...
- Οπωσδήποτε, αλλά μη ξεχνάτε ότι ήμουν πλούσιος.
Σ΄αυτό δεν συμφωνεί παλιός συνεργάτης του αρχαιοπώλη Θεόφιλου Θεοφίλη, ο φίλος μου Δημήτρης Δημητρίου :
- 0 Γιόλας - έτσι τον λέγαμε εμείς - ερχότανε στο μαγαζί της οδού Φιλελλήνων, γύρω στο 1960 - 65. Τον συνόδευε πάντοτε ο ναερός σοφέρ του Παναγιώτης, αντικέρ τώρα στην Ιταλία. Μας έπιανε λιποθυμιά από τ' αρώματα, όταν έμπαινε, αλλά ήτανε καλός πελάτης. Αγόραζε συνήθως έπιπλα και μαύρες σιφονιέρες Μπαγιου, για το παλάτι του, που δεν άρεσε ούτε σε μένα ούτε στο Θεοφίλη. Το λεγαμε μεγαλόπρεπο μεν, αλλά σκοτεινό τάφο, με φανταχτερά χρυσοποίκιλτα εκθέματα, που έστω κι αν πολλά ήταν κόπιες, αξίζανε αρκετά λεφτά... Ξέραμε πως ο Γιόλας ήτανε παλιά χορευτής και χόρευε ακόμη και στην Τρούμπα, αλλά ξαφνικά τον βλέπαμε ματσωμένο... Οπου κοσμικές συγκεντρώσεις, καλλιτεχνικά πάρτι, αρχαία, εικόνες κι έργα τέχνης, αυτός ήτανε πρώτος. Δαιμόνιος άνθρωπος, εφτάψυχος, εκπρόσωπος της εξυπνάδας πάνω στη Γη. Να σκεφτείτε πως επί εφταετίας νομίζω, είχε τον Τσαρούχη στο Παρίσι, κλεισμένο σ' ένα εργαστήρι, τον πλήρωνε και του 'φτιαχνε νυχθημερόν πίνακες... Δεν υπάρχει συλλογή στο εξωτερικό που να μην έχει έργο του ζωγράφου μας, κυρίως ναύτες και στρατιώτες.
Πραγματικά κι εγώ θυμάμαι από παλιά, ότι έβλεπα Τσαρούχηδες στις βίλες των ηθοποιών στο Μπέβερλι Χιλς. Κι ο δικός μας Νίκος Μινάρδος (φωτο) μου έλεγε πως οι ναύτες είχανε μεγάλο σουξέ. Πολύ σωστά έλεγε ο Ωνάσης ότι αν βάζανε στη σειρά όλους τους ναύτες που είχε ζωγραφίσει ο Τσαρούχης για τον Ιόλα, θα επανδρώνανε ολόκληρο το στόλο του...
Αλλά ο Αλέξανδρος Ιόλας, έχει ασχοληθεί και με φτασμένους ζωγράφους, όπως τον Ντε Κίρικο και τον Χατζηκυριάκο - Γκίκα, που τον θεωρεί το μεγαλύτερο και γνωστό παγκοσμίως Ελληνα ζωγράφο. Αδυναμία του όμως είναι οι νέοι μοντέρνοι ζωγράφοι, που τους πλάθει φίρμες. Ενας από αυτούς, ο Γερμανός Βολς, ζούσε πριν 35 χρόνια στο Παρίσι εντελώς άσημος και πάμπτωχος. Το πιο ακριβό του έργο είχε πουληθεί 200 δολάρια και το 1953 ο Ιόλας του πούλησε πίνακα του 150 χιλιάδες δολάρια! Ακόμη ο Χάρολντ Στίβενσον, που μοιάζει σαν μικρότερος αδελφός του Ιόλα, είναι δημιούργημα του.
Τον είχα ρωτήσει τον κ. Ιόλα, ποιό είναι το μυστικό του στην ανάδειξη ταλέντων και μου είχε απαντήσει: «Η διαίσθηση μου κι η κουλτούρα μου με καθοδηγούν. Ζωγράφους που δεν μ' αρέσει η δουλειά τους, δεν τους αναλαμβάνω ποτέ».
Βρίσκω στις σημειώσεις μου μερικά ακόμη λόγια του συλλέκτη: - Ο,τι έργο μπαίνει στο σπίτι μου δεν πουλιέται. Ανήκει πια στη συλλογή μου. Εχω γκαλερί σε Νέα Υόρκη, Παρίσι, Ρώμη, Γενεύη, Μαδρίτη, Μιλάνο και αλλού. Οι αληθινοί συλλέκτες είναι εκείνοι, που δεν συμβουλεύονται ειδι κούς, αλλά βλέπουν οι ίδιοι την αξία του έργου και του δημιουργού του. Πολλοί αγοράζουν έργα τέχνης για να τοποθετούν τα λεφτά τους. Η παγκόσμια αγορά σήμερα στηρίζεται σε Αμερικανούς πελάτες και γι' αυτό τα καλύτερα έργα περνάνε τον Ατλαντικό. Στην Ευρώπη οι μεγαλύτεροι συλλέκτες δεν θέλουνε ρεκλάμα, τους αρέσει η αφάνεια, η προσωπική τους τέρψη. Οι Ευρωπαίοι αφήνουν τα έργα τέχνης στους απογόνους τους, οι Αμερικανοί στα μουσεία. Σε ολόκληρη την Αμερική υπάρχουν πάνω από 200 μουσεία μοντέρνας τέχνης, που πλουτίζονται καθημερινά από αγορές και δωρεές.
Αυτός είναι λοιπόν ο άνθρωπος που έγινε πρωτοσέλιδο θέμα στις εφημερίδες κι έχει συγκεντρώσει πάνω του την περιέργεια του αναγνωστικού κοινού για την δίκη του. Μια δίκη που αν γίνει τελικά, θα έχει μάρτυρες και θεατές όχι μόνο τους φιλήδονους φίλους και τους μοντέρνους ζωγράφους του κ. Ιόλα. Θα έχει κι ένα αντιφέγγισμα από τα παλιά... Την παρόμοια δίκη του συγγραφέα του «Ντόριαν Γκρέι», πρίγκιπα των ομοφυλόφιλων Οσκαρ Ουάιλντ, αλλά και την Αλεξάνδρεια του Καβάφη... Την πόλη, που έζησε κι έγραψε τα εξαίσια ποιήματα του ο μεγάλος ποιητής, όπως αυτό, που έχει τίτλο «Τα παράθυρα»:
Σ' αυτές τις σκοτεινές κάμαρες περνώ μέρες βαριές... επάνω - κάτω τριγυρνώ για να βρω τα παράθυρα... ΄Οταν ανοίξει ένα παράθυρο θα 'ναι παρηγοριά... Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται ή δεν μπορώ να τα βρω... Και καλύτερα ίσως να μην τα βρω... ΄Ισως το φως θα 'ναι μια νέα Τυραννία... Ποιός ξέρει τι καινούρια πράγματα θα δείξει...
Φεύγοντας από το τεράστιο ανήλιαγο κτίριο-μουσείο, σκεφτόμουνα ότι ίσως ένα παράθυρο ψάχνει να βρει κι΄ο άνθρωπος με τις μυρουδιές, τα γούνινα παλτά, τα βίτσια και τα πλούτη... Να δούμε όμως τι καινούργια πράγματα θα δείξει...
ΕΤΑΙΡΟΧΡΟΝΙΣΜΕΝΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τι σου είναι όμως ο άνθρωπος, με είχε αγγίξει η κολακεία του, που μου έλεγε πάντα, ότι μοιάζω με Ρώσο χορευτή ή "έλα να σε κάνω ζωγράφο και να σε λανσάρω ως εμιγκρέ πρίγκιπα, να έχεις όσα λεφτά θέλεις για το πάθος σου..." Το πάθος μου ήταν οι ιπποδρομίες και σε Αθήνα και σε Νέα Υόρκη -όταν έμενα εκεί- και μου έλεγε οικτίροντάς με: Όλοι έχουμε κάποιο βίτσιο...
προστέθηκε στις: Δευτέρα 06.06.2005